Akaryakıt sektöründe rekabet eşitliğinin sağlanması ve kayıt dışı ekonomiyle mücadele için Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yeni bir adım atılıyor.
Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren tebliğ değişikliği ile “Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi” (UTTS) daha da genişletiliyor. Yeni düzenleme kapsamında, tüm vergi mükelleflerinin araçlarına Taşıt Tanıma Birimi (TTB) adı verilen yeni bir cihaz taktırması zorunlu hale geliyor.
Bu yeni sistem, akaryakıt satışlarındaki plaka bilgilerinin otomatik olarak kaydedilmesini amaçlıyor. Plaka bilgilerinin elle girilmesi zorunluluğunu ortadan kaldıracak olan bu düzenleme, akaryakıt istasyonlarıyla koordineli bir şekilde hayata geçirilecek.
Akaryakıt alım işlemleri sırasında, araçlardaki TTB’ler ile akaryakıt pompa cihazları arasında kurulan dijital bağlantı sayesinde, akaryakıt tüketimiyle ilgili veriler anlık olarak kaydedilecek.
Tebliğ Değişikliği Yürürlükte: Hangi Araçlar Kapsama Giriyor?
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan ve Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren tebliğ, akaryakıt piyasasında daha şeffaf ve denetimli bir yapının oluşturulmasını hedefliyor. Buna göre, taşıtlara takılacak TTB cihazı, aracın plaka bilgilerini ve mükellef bilgilerini hafızasında saklayacak ve bu bilgileri akaryakıt alımı sırasında Taşıt Tanıma Okuyucu (TTO) cihazı aracılığıyla pompa ünitelerine bağlı yeni nesil pompa ödeme kaydedici cihazlara otomatik olarak iletecek.
Bu yeni sistem, özellikle iş dünyasında kullanılan ticari araçlar açısından büyük önem taşıyor. Vergi mükellefleri tarafından kiralanan veya işletme bünyesinde bulunan araçlar için 1 Ocak 2025’ten itibaren zorunlu hale gelecek olan sistem, vergi mükelleflerinin taşıtlarına ait bilgilerin otomatik olarak akaryakıt pompa cihazlarına aktarılmasını sağlayacak.
Sıfır Araçlar ve Özel Taşıt Tanıma Sistemi Kullanan Araçlar İçin Yeni Dönem
Tebliğ değişikliğiyle birlikte, sisteme dahil olacak araçların kapsamı genişletiliyor. 1 Temmuz 2025’ten itibaren satılacak olan sıfır araçlara da UTTS’ye dahil olma ve TTB taktırma zorunluluğu getirildi. Ayrıca, halihazırda özel taşıt tanıma sistemi kullanan araçlar için de 30 Haziran 2025 tarihine kadar TTB taktırılması zorunlu hale getirildi. Bu tarihe kadar özel sistem kullanan araçlar, mevcut cihazlarını TTB ile değiştirmek zorunda olacak.
Kamu Araçları ve Diplomatlar İçin İstisna Getirildi
Tebliğde yer alan önemli bir diğer madde ise, bazı araçlar için getirilen istisnalar oldu. Buna göre, genel bütçeye dahil olan daireler, özel bütçeli idareler, belediyeler ve diğer kamu kuruluşlarına ait taşıtlara TTB takılması zorunlu olmayacak. Benzer şekilde, Türkiye’deki yabancı diplomatik temsilcilikler, konsolosluklar ve uluslararası anlaşmalarla vergi muafiyeti tanınan uluslararası kuruluşlar da bu sistemden muaf tutuldu. Bu diplomatik kurumların mensuplarına ait araçlar için de TTB zorunluluğu getirilmeyecek.
TTB ve TTO Kurulumları İçin Son Tarihler
Yeni düzenlemeye göre, vergi mükellefleri taşıtlarına 31 Aralık 2024’e kadar TTB taktırmak zorunda olacak. Aynı tarihe kadar, akaryakıt istasyonlarında en az bir pompa ünitesinin tabanca aparatlarına da TTO taktırılması zorunlu hale geliyor. UTTS kapsamında düzenlenmeyen belgeler ise Vergi Usul Kanunu çerçevesinde hiç düzenlenmemiş sayılacak. Bu nedenle, vergi mükellefleri akaryakıt giderlerini belgelemek amacıyla UTTS belgelerini kullanmak durumunda olacak.
Söz konusu yeni uygulama, akaryakıt piyasasında şeffaflığı artırarak kayıt dışı ekonomiyle etkin bir mücadele sunarken, aynı zamanda vergi mükelleflerine yönelik denetimleri de güçlendirmeyi hedefliyor. 2025 yılı itibarıyla devreye girecek olan sistemle birlikte, akaryakıt alım süreçleri dijitalleşecek ve akaryakıt istasyonları ile kullanıcılar arasında veri akışı otomatik hale gelecek.
Sıfır araçların ve özel sistem kullanan araçların da bu kapsamda zorunluluklar içine dahil edilmesi, akaryakıt sektöründe köklü değişikliklere işaret ediyor. Vergi mükellefleri ve akaryakıt sektörü temsilcileri için yeni bir dönemin habercisi olan bu düzenleme, Türkiye’nin akaryakıt piyasasında daha disiplinli ve kayıtlı bir yapı oluşturma yolundaki adımlarından biri olarak görülüyor.